Τύποι φυσικών καταστροφών
1. Σεισμοί: Ενότητες Περιεχομένου Ορισμός και Αιτίες: • Τι είναι ο σεισμός και πώς δημιουργείται; Πλάκες λιθόσφαιρας, ρήγματα, μετακινήσεις.
• Είδη σεισμών:
- Επιφανειακοί,
- Ενδιάμεσου βάθους,
- Βαθύς σεισμός.
Σύντομη αναφορά στο πώς μετράμε τους σεισμούς (κλίμακα Ρίχτερ, Μερκάλι).
Επιπτώσεις στις Κατασκευές:
1. Θεμελιώσεις:
• Αστάθεια σε μαλακά ή ασταθή εδάφη.
• Κίνδυνος διαρροών νερού και αερίου από σπασμένους αγωγούς.
Παραδείγματα:
- Σεισμός της Κωνσταντινούπολης (1999): Εκτεταμένες καταστροφές λόγω κακών κατασκευών.
- Σεισμός στη Λισαβόνα (1755): Έναρξη μελετών για αντισεισμική αρχιτεκτονική.
Μέτρα Προστασίας:
- Αρχιτεκτονική Αντισεισμικής Σχεδίασης:
- Τοίχοι αντοχής.
- Ελαστικά υλικά και αντισεισμικά συστήματα απόσβεσης δονήσεων.
- Προετοιμασία Πολιτών:
- Σχέδια εκκένωσης.
- Ενημέρωση για ασφαλή σημεία σε κτίρια.
Επιπτώσεις στις Κατασκευές:
- Κτίρια:
• Καταστροφή υποδομών (θεμελιώσεις, τοιχοποιία).
• Υγρασία και ανάπτυξη μούχλας.
2. Δρόμοι και Υποδομές Μεταφορών:
• Εξασθένηση του ασφαλτοτάπητα.
• Επικίνδυνη ολίσθηση οχημάτων.
3. Ενεργειακά Συστήματα:
• Διακοπές ρεύματος και ζημιές σε δίκτυα ηλεκτροδότησης.
Παραδείγματα:
- Πλημμύρες στην Καρδίτσα (2020): Εκτεταμένες ζημιές σε γεωργικές εκτάσεις και κατοικίες.
- Πλημμύρες στη Γερμανία (2021): Παραδείγματα σωστής και λανθασμένης αντιπλημμυρικής προστασίας.
Μέτρα Προστασίας:
- Αντιπλημμυρικά Έργα: Φράγματα, υπόγειοι αποθηκευτικοί χώροι νερού.
- Προσαρμοσμένη Αρχιτεκτονική: Ανυψωμένες θεμελιώσεις για κτίρια σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
3. Τσουνάμια Ενότητες Περιεχομένου Ορισμός και Αιτίες: Πώς δημιουργούνται τσουνάμια:
- Υποθαλάσσιοι σεισμοί.
- Κατολισθήσεις σε θάλασσες ή λίμνες.
- Χαρακτηριστικά τσουνάμι: • Μεγάλο ύψος κύματος. • Εξαιρετικά γρήγορη εξάπλωση.
Επιπτώσεις στις Κατασκευές:
1. Παράκτια Κτίρια: • Κατάρρευση από τη δύναμη του νερού. • Διάβρωση θεμελίων λόγω αλατιού.
2. Λιμενικές Υποδομές: • Καταστροφή πλοίων και γερανών.
3. Καλλιέργειες: • Εισροή αλμυρού νερού, καθιστώντας τη γη άγονη.
Παραδείγματα:
- Τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό (2004): Χιλιάδες θάνατοι και καταστροφή εκατοντάδων χιλιομέτρων ακτογραμμής.
- Τσουνάμι στην Ιαπωνία (2011): Πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα.
Μέτρα Προστασίας:
- Υποδομές: Κατασκευή αντιτσουνάμικων φραγμάτων (π.χ. Ιαπωνία).
- Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης:
- Χρήση δορυφόρων και σεισμογράφων
4. Κατολισθήσεις Ενότητες Περιεχομένου Ορισμός και Αιτίες: Τι είναι κατολίσθηση: Κίνηση εδαφών σε επικλινείς περιοχές.
Αιτίες:
- Υπερκορεσμένα εδάφη, σεισμοί, έντονες βροχοπτώσεις.
Επιπτώσεις στις Κατασκευές:
1. Κτίρια: • Καταστροφή σε πλαγιές ή εδάφη χωρίς σταθεροποίηση.
2. Δρόμοι: • Κατολίσθηση βράχων και κίνδυνος ατυχημάτων.
3. Περιβάλλον: • Απώλεια φυσικής βλάστησης και διάβρωση.
Παραδείγματα:
- Κατολισθήσεις στην Ήπειρο: Προβλήματα σε οδικά δίκτυα.
- Κατολισθήσεις σε Άλπεις: Μελέτες πρόληψης.
Μέτρα Προστασίας:
- Κατασκευή τοίχων αντιστήριξης.
- Φύτευση φυτών που συγκρατούν το έδαφος.
5. Δασικές Πυρκαγιές Ενότητες Περιεχομένου Ορισμός και Αιτίες: Τι είναι δασική πυρκαγιά: Καύση βλάστησης λόγω ανθρώπων ή φυσικών φαινομένων.
• Αιτίες:
- Κλιματική αλλαγή
- Παρατεταμένη ξηρασία.
Επιπτώσεις στις Κατασκευές:
1. Κτίρια: • Καταστροφή σπιτιών κοντά σε δασικές περιοχές.
2. Υποδομές: • Ζημιές σε καλώδια ρεύματος.
3. Περιβάλλον: • Καταστροφή οικοσυστημάτων.
Παραδείγματα:
- Πυρκαγιές στη Βαρυμπόμπη (2021): Καταστροφή εκατοντάδων κατοικιών.
Μέτρα Προστασίας:
- Πυρίμαχα υλικά στις κατασκευές.
- Δημιουργία ζωνών πυροπροστασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μια σχετική κατηγοριοποιήση όσον αφορά τις φυσικές καταστροφές. Μπορείτε να τις βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους.
https://doc.emdat.be/docs/data-structure-and-content/disaster-classification-system/